ملکه زنبور عسل کارنیکا

نژاد در زنبورعسل به چه معنی است و به چند گروه تقسیم می‌شود؟

آیا نژاد کارنیکا همان نژاد کارنیولان است؟

خصوصیات و برتری نژاد کارنیکا نسبت به نژادهای دیگر زنبور عسل چیست؟

اینها سؤالاتی است که ممکن است هر زنبوردار یا فرد علاقه‌مند به زنبورداری در مواجهه با عنوان نژاد اصلاح‌شده زنبور عسل کارنیکا از خود بپرسد.

وقتی در مورد نژاد زنبور عسل یا حیوانات دیگر صحبت می‌شود، در اروپا، سریعاً سؤال می‌شود که منظورتان نژاد جغرافیایی یک موجود است یا نژاد «پرورشی» آن.

در رابطه با زنبور عسل می‌توان صریحاً عنوان کرد که این دو با هم تفاوت‌های بسیار زیادی دارند. به گونه‌ای که نژاد جغرافیایی و طبیعی، به زنبوران بومی یک منطقه که طی میلیون‌ها سال خود را با محیط و اقلیم آن منطقه سازگار کرده‌اند، گفته می‌شود. این بدان معنی نمی باشد که این نژاد جغرافیایی در حالت طبیعی خود بهترین نژاد برای زنبورداری حرفه‌ای و صنعتی همان منطقه محسوب می‌شود.

برای مثال زنبور نژاد آفریقایی خود را با شرایط محیطی و اقلیمی آفریقا سازگار کرده و حتی مقاومت بسیاری در مقابل کنه واروا از خود نشان می‌دهد. ولی این نژاد به قدری عصبانی و نیش‌زن است که می‌توان به راحتی از خیر تولید کم عسل آن و کل زنبورداری با این نژاد، گذشت!

نژاد پرورشی:

نژادی است که طی ده‌ها سال و حتی بیش از یک صده؛ در رابطه با اصلاح نژاد آن و تقویت پتانسیل‌های مورد نیاز آن برای یک زنبورداری صنعتی، کار و اصلاح شده، و در نهایت ژنتیکی که توانایی‌های بالقوه‌ای را شامل می‌شود تولید می‌کنند، که به آن یک نژاد پرورشی می‌گویند.

نژادهای پرورشی می‌توانند حاصل تلاقی‌ها باشند، مثل نژاد بوکفست در انگلستان، و یا حاصل کار اصلاح نژادی دقیق و عمیق باشد، مثل زنبور نژاد کارنیکا. ولی در هر دو صورت یک نژاد باید دارای استانداردهای ریخت‌شناسی و اخلاق و رفتاری ثابت باشد، تا بتوانم از طریق بررسی‌های مورفلوژی یا همان ریخت‌شناسی نسل‌های تولیدی به وجود آمده را با منبع مادری مقایسه کرد. یک هیبرید به هیچ وجه داری استاندارد ژنتیکی ثابت نمی‌باشد و فاقد ارزش نژادی است.

آیا نژاد کارنیکا همان نژاد کارنیولان است؟ (Carniolan – Carnica)

خیر به هیچ وجه نژاد کارنیکای مورد استفاده زنبورداران کشور آلمان، نام تجاری نژاد کارنیولان نیست. موطن زنبور نژاد کارنیولان جزیره بالکان در کناره دریای سیاه است که دارای آب و هوایی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های واقعاً گرم و مرطوب است. این نژاد از لحاظ ظاهری، بسیار شبیه به کارنیکا است، ولی از لحاظ اخلاق و رفتار و ویژگی‌ها، دارای تفاوت‌های چشمگیری با نژاد کارنیکا است.

نژاد کارنیکا یک نژاد پرورشی است که موطن اصلی آن کشور اتریش، سویس و کوه‌های آلپ است و به خاطر گسترش این نژاد در اروپای مرکزی و در اقلیم‌های متفاوت، این نژاد دارای لاین‌های متعددی است که حتی رنگ حلقه‌های شکمی آنان هم با هم کمی متفاوت است. نژاد کارنیکا دارای استاندارد ژنتیکی مشخص بین‌المللی است. این نژاد به خاطر قابلیت سازگاری و انعطاف‌پذیری بالایی که در اقلیم‌های متفاوت از خود نشان داده از ارزش خاص ژنتیکی و پرورشی برخوردار است.

در حال حاضر بیشتر پرورش دهندگان صنعتی زنبورعسل در سطح اروپا و بخش‌هایی از جهان هم از این نژاد استفاده می‌کنند.

تصاویری از ملکه های کارنیکا در لاینهای مختلف:

ملکه ها دارای هر نوع رنگ حلقه شکمی که باشند، در صورت اصیل بودن ، باید زنبوران کارگر و حتی زنبوران نری هم که تولید می کنند، بصورت مشکی خاکستری و یک دست باشند:

استاندارد و مشخصات مورفلوژی (morpfology measuring) زنبوران کارگر نژاد کارنیکا:

۱٫ کوبیتال ایندکس: CI

میانگین کوبیتال ایندکس = ۲٫۵ میانگین، حداقل ۲٫۴ حداکثر ۲٫۷

۲٫ رنگ حلقه شکمی

حلقه بند اول و دوم شکمی از سمت سینه داری ۲ دایره زردمایل به قهوه‌ای = e

۳٫ پهنای حلقه پرزدار

پنجاه تا ۱۰۰ درصد پهن = F و برنگ خاکستری

۴٫ طول خرطوم

۶٫۶ تا ۶٫۸ و  دارای خرطومی بلند است.

۵٫ بلندی موی حلقه ۵

۰٫۳۵ = K بسیار کوتاه

موارد استثناء مورد توجه:

» حداکثر ۳۰% از زنبوران کارگر یک کلنی نژاد کارنیکا مجاز به داشتن یک حلقه شکمی زرد متمایل به قهوه‌ای تیره هستند. کلاس = E
» حداکثر ۵۰% از زنبوران کارگر یک کلنی نژاد کارنیکا مجاز به داشتن حلقه پرزدار شکمی کلاس ff هستند.
» حداکثر ۱۵% از زنبوران کارگر یک کلنی نژاد کارنیکا مجاز به داشتن کوبیتال ایندکس برابر ۲٫۴۰ تا ۲٫۵۰ هستند.

* استاندارد و مشخصات مورفلوژی (morpfology measuring) زنبوران نر نژاد کارنیکا:

۱٫ کوبیتال ایندکس: CI
میانگین کوبیتال ایندکس باید بالای ۱٫۸ است.

۲٫ رنگ حلقه شکمی
حلقه بند اول و دوم شکمی باید بدون لکه زردرنگ باشد، کلاس= O

۳٫ رنگ موی سینه
خاکستری

* موارد استثناء مورد توجه:

» حداکثر ۱۰% از زنبوران نر یک کلنی نژاد کارنیکا مجاز به داشتن دایره کوچک زرد رنگ در طرفین بند شکمی هستند، برابر کلاس = i
» حداکثر ۵% از زنبوران نر یک کلنی نژاد کارنیکا مجاز به داشتن موی سینه‌ای به رنگ خاکستری تا قهوه ای روشن هستند.

* قسمتهای مورد بررسی ریخت شناسی، یا همان (morpfology measuring):

» بهره گیری و استفاده از روشهای سنجش فاکتورهای متفاوت ریخت شناسی، برای هر زنبورداری در کوتاهترین زمان (یک تا دو روز) قابل یادگیری و استفاده است. چون برای مشخص کردن و دسته بندی کلی یک نژاد نیاز به بررسی مورفلوژی تمامی اعضای بدن زنبور نیست و اصولاً در زنبورهای کارگر قسمتهای خیلی حساسی مثل طول خورطوم که دهم میلیمتری محاسبه می‌شود، نیاز نیست.

* ترجمه علامتهای اختصاری بین المللی در محاسبه مورفلوژی:

کوبیتال ایندکس = CI

رنگ حلقه شکمی» O= بدون E= دو لکه روشن سمت چپ و راست ۱R= یک حلقه روشن۲R = دو حلقه روشن

رنگ حلقه پُرزدار» f = باریک ff = متوسط F = پهن

طول موی بند پنجم حلقه شکمی » K = کوتاه m = متوسط L = بلند

رنگ پُرزهای سینه زنبورنر» gr = خاکستری b = قهوه ای s = سیاه ge = زرد

منبع